Voedingsconcepten in ziekenhuizen

Een inventarisatie en benchmark van de voedingsconcepten in Nederlandse ziekenhuizen.

Aantrekkelijke, goede en lekkere voeding in het ziekenhuis is erg belangrijk en draagt bij aan kwaliteit van verblijf. Naar aanleiding van een motie van de Christen Unie en PvdA kreeg de Stuurgroep Ondervoeding in 2016 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport opdracht om te inventariseren hoe Nederlandse ziekenhuizen de verzorging van maaltijden hebben ingericht en gefinancierd. Aan de inventarisatie werkten 96% van de Nederlandse ziekenhuizen mee. Dit heeft geleid tot een benchmarktabel bestaande uit de meest optimale situatie en de minst optimale situatie en beschrijving van succesfactoren en verbeterpunten voor voedingsconcepten in Nederlandse ziekenhuizen.

De vraagstellingen voor de inventarisatie waren:
• Wat zijn kenmerken van de voedingsconcepten die momenteel (in 2016) worden toegepast?
• Wat zijn succesfactoren en uitdagingen van de maaltijdvoorziening met betrekking tot de inkoop, bereiding, distributie, menu-aanbod, presentatie, uitserveren en afvalverwerking?

De inventarisatie informeert Nederlandse ziekenhuizen over het meest optimale en minst optimale voedingsconcept en biedt informatie om het eigen voedingsconcept te benchmarken en bij te stellen.

Optimale voeding tijdens ziekenhuisopname is essentieel bij de preventie en behandeling van ondervoeding. Dit gezondheidsprobleem komt voor bij 14 tot 15% van de patiënten opgenomen in een ziekenhuis en geassocieerd is met een langer verblijf in het ziekenhuis (Kruizenga, 2016).
In de kamerbrief-over-uitvoering-motie-inventarisatie-voedingsconcepten werd een verzoek gedaan om te inventariseren hoe Nederlandse ziekenhuizen de verzorging van maaltijden hebben ingericht en gefinancierd. Deze inventarisatie is in 2016 uitgevoerd door de Stuurgroep Ondervoeding, in opdracht van het ministerie van VWS.

Voor de inventarisatie is gebruikgemaakt van digitale enquêtes en telefonische interviews.

In januari 2016 zijn digitale enquêtes opgesteld voor dietisten en facilitair managers in ziekenhuizen bestaande uit de volgende onderwerpen: het voedingsconcept, logistiek, bestelprocedure, kinderafdelingen, assortiment, ambiance, tevredenheid en knelpunten, multidisciplinaire verantwoordelijkheid, kosten, voedingswaarde. Voor 96% van de Nederlandse ziekenhuizen is de enquête ingevuld.

Aanvullend zijn telefonische interviews gedaan met 13 respondenten van de enquête. Het interview bestond uit een korte introductie waarna open vragen over de hierboven genoemde onderwerpen uit de enquête werden gesteld.

Op basis van de resultaten is een benchmarktabel opgesteld bestaande uit de meest optimale situatie en de minst optimale situatie op onderdelen en hieruit zijn succesfactoren en verbeterpunten geformuleerd.

Succesfactoren

  • Het aanbieden van een onbeperkt aantal eetmomenten
  • Gebruiksvriendelijke bestelprocedure (zoals apps)
  • Korte tijd tussen bestellen en serveren (minder dan 1 uur)
  • Veel menu-opties
  • Brood en broodbeleg ter plekke kiezen en serveren
  • Aangepaste voeding voor speciale doelgroepen zoals kinderen, ouderen en kankerpatiënten
  • Patiënttevredenheidsonderzoek op structurele basis
  • Aandacht voor ondervoeding en de voedingswaarde van het verstrekte eten
  • Beslissingen over het assortiment in gezamenlijk overleg met diëtetiek, facilitair bedrijf en andere belanghebbenden

Verbeterpunten

  • Flexibele eetmomenten, ingespeeld op de behoefte van de patiënt
  • Snellere levering
  • Tussendoortjes voor iedereen
  • Transparantie van assortiment door middel van menukaart (op papier dan wel digitaal)
  • Structurele registratie van de voedingsinname van patiënten
  • Monitoren en reduceren van afval / voedselverspilling
  • Optimaliseren van de vaardigheden en dienstverlening van de voedingsassistent
  • Vrijmaken van voldoende budget voor voeding vanuit het management

Publicaties

Vragen of opmerkingen over dit project?

Neem contact op met de Stuurgroep Ondervoeding: klik hier voor het contactformulier.

Een project van

In de media

Lees hier:

Gefinancierd door