Partnernetwerk Ondervoeding Ouderen
Op 31 maart 2022 hebben ruim 20 organisaties het Partnernetwerk Ondervoeding Ouderen (POO) opgericht. De partners bundelen hun krachten voor een gezamenlijke aanpak van ondervoeding bij ouderen. Zij dragen ieder vanuit de eigen rol en expertise bij aan de bewustwording, vroege herkenning (van risicofactoren voor) en een tijdige, optimale behandeling van ondervoeding bij ouderen. De partners van het POO zijn beroeps- en bracheorganisaties in het medische en sociale domein, patiënten- en ouderenorganisaties en kennispartners.
Het ministerie van VWS heeft Het Kenniscentrum Ondervoeding de opdracht gegeven de aanpak van ondervoeding bij ouderen te inventariseren en daar waar mogelijk te borgen. De organisatie en borging van een netwerk-, coördinatie- en signaleringsfunctie van ondervoeding ouderen is onderdeel van deze opdracht.
Het Kenniscentrum Ondervoeding heeft de oprichting van het Partnernetwerk Ondervoeding Ouderen geïnitieerd, ondersteunt het netwerk de komende twee jaar, werkt aan de verzelfstandiging van het POO, levert samen met partners een bijdrage aan de uitvoering van activiteiten en zal zich positioneren als ‘Kenniscentrum Ondervoeding’.
Het Kenniscentrum Ondervoeding ziet de oprichting van, en de samenwerking met het POO als een belangrijke ontwikkeling om de ambities gericht op ouderen (en hun naasten) zoals geformuleerd in het landelijke gezondheidsbeleid en in de ‘Dialoognota Ouder worden 2020-2040’ te realiseren en zo ook een bijdrage te leveren aan de doelstellingen in de missies van de ‘Kennis- en Innovatieagenda Gezondheid en Zorg’.
Dit doen we door ondersteuning van professionals in het medische en sociale domein, ouderen zelf en mantelzorgers om (risicofactoren voor) ondervoeding tijdig te herkennen, de behandeling te optimaliseren, samenwerking te stimuleren en de aanpak en gevolgen van ondervoeding te agenderen.
Doelen en activiteiten
Het POO wil een bijdrage leveren aan het landelijke gezondheidsbeleid en de in de Dialoognota Ouder worden 2020-2040 geformuleerde ambities.
We willen dat:
- In 2040 50% van de thuiswonende ouderen weet wat ondervoeding is, dat ondervoeding een risico is voor de afname van vitaliteit, invloed heeft op zelfstandig functioneren en participatie, risico’s kennen, bij zichzelf en naasten een verhoogd risico signaleren en weten hoe te handelen bij een verhoogd risico.
- In 2025 de aanpak van ondervoeding in landelijk beleid vanzelfsprekend opgenomen is als het gaat om het versterken/vergroten van de vitaliteit, zelfstandig functioneren en participatie van ouderen.
- In 2030 tijdige herkenning van (risico op) ondervoeding bij 30% van de ouderen plaats vindt in samenhang met andere risico’s (zoals valrisico, eenzaamheid, schulden, beperkte gezondheids- en voedselvaardigheden, voor en/of na een ziekenhuisopname, polyfarmacie, etc.).
- In 2030 20% van de professionals in het sociale en medische domein afspraken hebben gemaakt over een integrale aanpak voor vroege herkenning en behandeling van ondervoeding bij (thuiswonende) ouderen en zij handelen hiernaar.
- In 2030 30% van de gemeenten de aanpak van ondervoeding heeft opgenomen in het ouderenbeleid en/of het lokale preventieakkoord, en de regierol oppakt.
- In 2023 een voorstel beschikbaar is voor de inrichting en inbedding van een landelijke en regionale kennisinfrastructuur op het thema. Dit houdt in het ontsluiten, beschikbaar stellen en het opbouwen van kennis, waarbij het vooral gaat om het verbinden van landelijk en lokaal en het verbinden van onderzoek en praktijk
- Dat wetenschappelijke ontwikkelingen vertaald worden naar praktische handvatten, zodat professionals deze in de praktijk kunnen gebruiken en dat vragen uit de praktijk bij kennisinstituten worden neergelegd.
Iedere partner levert binnen de mogelijkheden een onderling afgestemde bijdrage aan een onderdeel van en/of een van de stappen van aanpak van ondervoeding bij ouderen. Dit vraagt om samenhang, sturing en coördinatie vanuit het POO.
Activiteiten van het Partnernetwerk Ondervoeding om de doelstellingen te bereiken zijn:
- (Blijvend) agenderen van het thema ondervoeding bij (thuiswonende) ouderen bij organisaties in het publieke, sociale en medische domein (stelsel WPG, Wmo en Zvw).
- Signaleren, uitwisseling en afstemming van kennis, ervaring en actuele ontwikkelingen en vertalen naar concrete activiteiten.
- Initiëren en/of coördineren van activiteiten in zowel de eigen organisatie als gezamenlijk met andere organisaties.
- Actieve bijdrage leveren aan de verspreiding, invoering en borging van de aanpak van ondervoeding gericht op de eigen achterban en in samenwerkingsverbanden in het medische, sociale en publieke domein.
- Voorstellen doen voor agendasetting over de aanpak van ondervoeding bij landelijke partijen, bijv. door het opstellen van een Ambitieplan Ondervoeding (vgl. Sportakkoord) .
- Zorgen voor korte lijnen tussen wetenschap en praktijk.
Van individuele organisaties wordt verwacht dat ze, afhankelijk van de mogelijkheden:
- Relevante beschikbare kennis delen;
- Hun netwerk en communicatiekanalen inzetten;
- Zich inzetten voor de borging van de aanpak van ondervoeding gericht op hun achterban;
- Kansen benutten;
- Een ambassadeursfunctie vervullen voor de aanpak van ondervoeding bij ouderen. Dit kan zowel intern door aan te sluiten bij thema’s en activiteiten die raken aan de aanpak van ondervoeding als extern door het onderwerp aan de orde te stellen bij relevante organisaties en de verbinding te leggen met het POO.
Organisatie en werkwijze
Het POO is een samenwerkingsverband van organisaties uit verschillende domeinen en met een verscheidenheid aan kennis, achterbannen, contacten en mogelijkheden.
Het POO bepaalt zelf de agenda, waarbij de uit te voeren opdracht leidend is. Afhankelijk van de uitkomsten van het overleg, worden vervolgacties uitgezet. Dit kunnen zowel (beleids-)adviezen zijn voor het bestuur van het Kenniscentrum Ondervoeding, het Ministerie van VWS als aan de Wetenschappelijke AdviesRaad (WAR) van de Stuurgroep, maar ook uitvoerende activiteiten binnen de eigen organisatie als in afstemming met andere partners.
Vanuit de partners is gelegenheid om actuele ontwikkelingen in te brengen en te verbinden aan andere initiatieven. Het POO komt minimaal twee keer per jaar bij elkaar. Het Kenniscentrum Ondervoeding neemt voorlopig het initiatief voor de bijeenkomsten.
De samenwerking maakt het mogelijk zorg te dragen voor verspreiding van kennis en materialen, een betere aansluiting bij de verschillende doelgroepen (ouderen en professionals uit het publiek, sociaal en medisch domein) en bij landelijke en lokale ontwikkelingen. Via POO wordt voor de verspreiding van informatie gericht op specifieke doelgroepen aangesloten bij websites van de partners, en andere websites zoals Zorg voor beter en Beter oud.
Om de doelen te bereiken zal zo nodig in kleinere groepen worden gewerkt. In de eerste inventarisatie zijn als onderwerpen genoemd: afstemmen van mogelijkheden voor het bijhouden van de prevalentie van ondervoeding en het verbeteren van aandacht voor ondervoeding onder verschillende doelgroepen.
Contact
Vragen of opmerkingen over dit project?
Klik hier voor het contactformulier.
In dit project werken we samen met
Het POO kent als deelnemende organisaties partners en bedrijfspartners. Al deze partners brengen hun expertise in en ondertekenen een zogenoemde intentieverklaring, bij voorkeur gemandateerd door de organisatie die zij vertegenwoordigen, waarin ze de in deze notitie beschreven doelen en activiteiten onderschrijven.
Bedrijfspartners mogen geen bijzondere invloed uitoefenen op het beleid van gewone partners, hebben formeel geen stemrecht en participeren niet in de formele beleidsbepaling van het POO. Als activiteiten van het POO erom vragen, kunnen nieuwe partners worden uitgenodigd deel te nemen aan het POO.
Partners en vertegenwoordigers (in ontwikkeling)
KBO-PCOB | Mariëlle van Oort
NOV/Samen ouder worden | Petra van Loon
Voedingscentrum | Annette Stafleu en Els van Gurp
BPSW | Gea Kosters
Movisie | Els Hofman
ZorgThuisNL | Hans Buijing
Actiz | Christa Ooms
Vilans | Mieke van Hamersveld
ROS-netwerk ouderen | Elma van Dongen
V&VN – POH | Mariella Stamato
NVD | Bianca Rootsaert
DGO | Marit Stüvel
Ziekenhuis Gelderse Vallei | André Janse
Alliantie Voeding in de Zorg | Menrike Menkveld
Hogeschool Rotterdam | Canan Ziylan
Faith Research/Hanzehogeschool Groningen | Harriët Jager- Wittenaar
Vrije Universiteit | Marjolein Visser
Wageningen University/HAN | Marian de van der Schueren
Bedrijfspartner
VNFKD | Carolien Frenkel
Toehoorder
RIVM | Fons van der Lucht
In gesprek/beraad
GGD GHOR | Willem Jan Lieve
HVA | Peter Weijs, Hinke Kruizenga
NIV | Maarten Soeters
NVKG | André Janse
Partners voor ad hoc overleg / communicatie achterban
NHG/Laego
Sociaal Werk Nederland
Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG